گفتگو برپایه احترام؛ رمز پویایی خانواده
در نشست مهر مطرح شد:
تاکید بر تولید آرامش در خانواده، برقراری گفتگوی سالم، محترمانه، پویا و خلاق، پرهیز از اهانت و تحقیر، شاخص های مهم رابطه موفق و اجتناب از شک و بدبینی از جمله نکاتی بود که حجت الاسلام شهاب مرادی در نشست "خانواده پویا زندگی سالم" بر آن تاکید کرد.
به گزارش خبرنگار مهر ،حجت الاسلام شهاب مرادی که در هجدهمین جشنواره بین المللی مطبوعات و خبرگزاریها در نشست "خانواده پویا زندگی سالم" در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه وظیفه اصلی خانواده تولید آرامش است گفت: دغدغه همه اعضای خانواده باید تولید این آرامش باشد و در بوجود آوردن آن نیز مشارکت کنند.
وظیفه ما افزایش سطح آرامش است
مرادی ادامه داد: روابط اهالی یک خانواده باید به گونه ای باشد که سطح آرامش را در خانه بالا رود؛ از روابط زن و شوهر گرفته تا رابطه والدین با فرزندان و روابط فرزندان با هم. هر یک از اعضای خانواده باید خود در تولید آرامش در خانواده همکاری کنند. رسیدن به آرامش در خانواده هایی که افراد آن تمایلی به همکاری و میلی به رشد و پیشرفت ندارند و یا نمی خواهند وضع زندگی خود را تغییر دهند سخت است زیرا هر کدام از طرفین بر سر مواضع خود ثابت هستند و با سماجت تغییر را نمی پذیرند در واقع این خانواده ها به سختی به آرامش می رسند.
وی تاکید کرد: باید در میان خانواده ها انعطاف پذیری و پویایی وجود داشته باشد و وفاداری به اصول و مبانی هویتی
گفتگو مانند سنگری خانواده را ایمن می کند
مرادی با بیان اینکه اگر در خانواده گفتگو وجود نداشته باشد هر عامل خارجی می تواند در آن خانواده تاثیر گذار شود گفت: گفتگویی که درون خانواده شکل می گیرد باید سالم، محترمانه ، پویا و خلاق باشد. آن زمان است که عامل بیرونی نمی تواند در این خانواده نفوذ کند و اگر نفوذ کرد به سهولت چاره جویی می شود و خانواده و افرادش از گزند آسیب حفظ می شوند یا عاملی مانند ماهواره بنیانهای ارزشی یک خانواده را از هم بپاشاند. در واقع این گفتگوها و روحیه همدلی و تعامل مانند سنگری است که خانواده را ایمن میکند.
تمام اعضای خانواده پویا باشند
این استاد مهارت های زندگی با اشاره به اینکه برای گفتگو میان اعضای خانواده تمام افراد باید پویا باشند اظهار داشت: اگر تمام ارکان خانواده پویا نباشند نمی توان خانواده ای موفق داشت.
به گفته وی، برای به نتیجه رسیدن یک گفتگو باید اصل انصاف را رعایت کرد و تفاوتها را در گفتگو در نظر گرفت یعنی میان مخاطب کودک، نوجوان، زن یا شوهر، تفاوت قائل بود.
به دنبال مجرم نباشیم
مرادی با اشاره به ویژگی های گفتگوی سالم گفت: باید اصل برای ما ارتباط باشد و از کنار هم بودن لذت ببریم. برای اینکه در گفتگو به یک تفاهم و توافق برسیم باید از سرزنش، اهانت و تحقیر طرف مقابل پرهیز کرد گفتگو باید منصفانه، منطقی و به دور از سرزنش، تحقیر، اهانت و برچسب زدن باشد . چنین گفتگویی در خانواده و تک تک افراد آن ایجاد امنیت می کند . وقتی که منطق و انصاف در گفتگو وجود نداشته باشد افراد فقط به دنبال مقصر و مجرم هستند و مسیر گفتگوها به سمت تفاهم نخواهد بود. "همیشه" ها و "هیچ وقت" ها در جملات، فضای گفتگو را خراب می کنند.
هر که بیشتر گوش کند برنده است
وی تاکید کرد: فردی در یک گفتگو برنده است که بیشتر گوش کند و کمتر در پی حرف زدن باشد. یعنی درصدد گمان نکنید کسی که بیشتر حرف می زند برده است بلکه کسی برنده است که شنوا باشد و دقیق هم گوش کند.
هدف یک گفتگو محکوم کردن طرف مقابل نیست
مرادی شفافیت و صداقت را رمز پیروزی در گفتگو دانست و گفت: وقتی خیلی شفاف و روشن در خصوص احساسات و هیجانات و عواطف خود حرف بزنید دیگر مشکلی بوجود نمی آید. این نکته را هم همیشه در نظر داشته باشید که هدف یک گفتگو محکوم کردن طرف مقابل نیست.
سرزنش و تحقیر خط قرمزهای یک گفتگو است
مرادی امنیت و گفتگو را رمز پیروزی خانواده های نوپا دانست و گفت: فرد در هنگام گفتگو باید ایجاد احساس امنیت کند. اینکه با تحقیر به او یادآوری کنیم که همیشه حسود یا لجباز بوده سبب ایجاد ناامنی می شود و فضای گفتگو را خراب می کند. ما باید در کنار فرد قرار بگیریم و با او همدل شویم و پا به پایش بیاییم. سرزنش، تحقیر، مقصر شمردن، خط قرمزهای یک گفتگو است و باید احتیاط کنیم در طول گفتگوهایمان از این موارد دوری کنیم.
تحقیر اطرافیان بزرگترین گناهان است
این کارشناس اخلاق سرزنش، عیبجویی، محکوم کردن و تحقیر دیگران را یکی از گناهان بزرگ برشمرد و گفت: "تعییر" یکی از گناهان بزرگ است. این به آن مفهوم است که جملاتی نگوییم که سبب مامت و سرزنش و کوچک کردن فرد مقابل شود زیرا ایجاد چنین فضایی سبب می شود دیگر میان این دو فرد گفتگو شکل نگیرد و فردی که متهم شده تلاش می کند کمتر تن به گفتگو دهد.
به فرزندانمان فرصت گفتگو دهیم
وی از هم پاشیدگی زندگی های نوپا را به دلیل نبود امنیت و نداشتن مهارت گفتگو دانست و گفت: از اینکه به همسرتان یا به فرزندانتان فرصت حرف زدن دهید نگران نباشید آنها نه لوس می شوند و نه توقع بلکه اگر روشهای پاسخگویی منطقی را تمرین کنید صمیمیت با احساس مسئوایت توأم می شود. با تامین امنیت روانی یکدیگر تلاش کنیم مسولانه پاسخگو باشیم در قبال خانواده و اجتماع.
آموزش گفتگوی صحیح ندیده ایم
مرادی با بیان این که متاسفانه ما در خصوص گفتگو کردن صحیح هیچ گونه آموزشی ندیده ایم و تمرین نمی کنیم گفت: خیلی وقت ها نوع ارتباط کلامی ما در مدرسه به حالت جنگ بوده است. در واقع در بیان مان جنگیدن، اعتراض و ناسپاسی را یاد گرفته ایم حتی در ادبیات سیاسی ما هم همین طور، مثلا می گویند مطالبات مردم. مطالبات دولت، همه از هم انگار طلب کارهستند و این مطالبات تمامی ندارد این حالت بسیار می تواند در رابطه انسان ها کدورت و سردی ایجاد کند.
دو شاخص مهم رابطه های موفق
این استاد اخلاق با اشاره به این که دو شاخص مهم در رابطه ما با یکدیگرمی تواند شاخص مناسبی باشد گفت: یکی از این شاخص ها میزان تشکر کردن مان از دیگران و دیگری نحوه عذرخواهی کردن مان از دیگران است. اینکه می گویند عاقل نباید کاری کند که عذرخواهی کند صحیح است، اما خیلی خطاها به طور سهوی اتفاق می افتد. ما باید در عذرخواهی کردن مودب و مسئولیت پذیر باشیم و راحت عذرخواهی کنیم و راحت تر عذر دیگران بپذیریم و گلایه نکنیم. در تشکر کردن از دیگران هم باید بسیار راحت باشیم. مردم ما بیشترعلاقمند به انتقاد کردن از همدیگر هستند و این از لحاظ تربیتی و معنوی خطرناک است و در فرهنگ گفتگوی افراد جامعه تاثیر گذاشته است.
تولید شک و بدبینی نکنید
مرادی با اشاره به مشکلاتی همچون سوءظن در میان خانواده ها گفت: بدبینی دو نوع است یک نوع بدبینی مرضی و یک نوع بدبینی معمولی که در مورد اول باید به روانشناس مراجعه شود اما بدبینی معمولی را می توان با گفتگو حل کرد. تنها باید زمینه بروز بدبینی را برطرف کرد. وقتی من سفره دلم را برای شما باز کنم و به راحتی سخن بگویم دیگر دلیلی برای بدینی شما به من وجود ندارد اما اگر تمام کارهایم پنهانی و مبهم باشد خود این موضوع تولید بدبینی می کند. شوهری که تلفن همراه خود را به حمام می برد ایجاد شک می کند وقتی شما تمام ارکان موبایلتان کد و رمز دارد زمینه ایجاد بدبینی را فراهم می کند. به همین دلیل بهترین راه حل برای حذف بدبینی گفتگو است. و شرط این گفتگو امنیت است که گوینده حمایت می شود نه اینکه تجربه کرده که اگر مشکلش را بیان کند به جای حمایت و همدلی برای رفع مشکل، آبرویش به سرعت در همه جا آسیب می بیند.
وی ادامه داد: وقتی شوهری با همسرش گفتگو می کند و پس از چند جلسه می بیند درد و دلهایش نقل محافل خانوادگی نیست به راحتی به او اطمینان می کند و رازهای دلش را به او می گوید. زن و شوهرها باید سعی کنند این امنیت را در روابطشان ایجاد کنند تا به راحتی با یکدیگر درد و دل کردن و زمینه های شک و بدبینی را از میان بردارند. البته بعضی وقتها احتمال دارد این سوظن ها به جا باشد و یکی از زوجین در حال خطا باشند. برای مدیریت آن خطا با توجه به موازین شرعی و اخلاقی باید به یک مشاور مراجعه کنند و با حوصله و مدبرانه موضوع را حل کنند.
در زندگی طلبکار نباشید
مرادی تاکید کرد: هرگز در زندگی طلبکار نباشید شما باید تولید کننده امنیت باشید نه مشتری و طلبکار امنیت. شما وظیفه دارید برای همسرتان ایجاد امنیت کنید. یادبگیرید با افزایش دانسته هایتان بدهکارتر شوید نه طلبکارتر.
۵۰ درصد طلاق ها مربوط به پنج سال اول ازدواج است
این ستاد مهارتهای زندگی در ادامه به تشریح ویژگیهای یک خانواده نوپا پرداخت و گفت: به نظر من عروس و دامادی که تازه زندگی شان را شروع می کنند مثل یک کودک نوپا می مانند. برای راه رفتن ما نباید به جای کودک راه برویم باید حمایتش کنیم، نباید در شیوه راه رفتنش دخالت کنیم، باید کمکش کنیم که خودش گام بردارد و راه رفتن صحیح را یاد بگیرد و حتی اگر زمین هم خورد بپذیریم که زمین خورده است. به گریه اش توجه نکنیم بلکه حمایتش کنیم که دوباره بلند شود راه برود و خطرات را به او هشدار دهیم و موانع را گوشزد کنیم و اینکه نترسد و قدم بردارد.
به گفته مرادی، بیش از ۵۰ درصد طلاق ها مربوط به پنج سال اول ازدواج بوده است. این آمار نشان می دهد که خانواده نوپا نیاز به حمایت دارند.
حجت الاسلام شهاب مرادی دوساعتی میهمان غرفه مهر بود و به سوالات بازدیدکنندگان نمایشگاه به صورت عمومی و شخصی پاسخ داد.
گفتگو برپایه احترام؛ رمز پویایی خانواده
قسمت مصاحبه هاتون رو خیلی دوست دارم چون حرفاتون رو میشه بارها و بارها خوند و بهتر متوجه شد، همینطور قسمت پیامها که به نظر من شبیه کلاس روانشناسی و مشاوره است(بعضی وقتها قبل از خواندن جوابهای شما خودم جواب می دهم میبینم چقدر هم نزدیک در می آید و خیلی خوشحال می شم البته نه همیشه.
نکاتی که در این مصاحبه فرمودین خیلی جامع هستن ولی کمتر در خانواده ها دیدم ولی مطمئنم که در خانواده ی خودم پیاده خواهم کرد از این حیث که من یک زنم و می توانم مربی باشم و علاوه بر فرزندان، همسرم رو هم تربیت کنم.
استاد شاگردی شما رو یک هدیه میدونم از طرف خدا، چون خیلی تغییر کردم و این تاثیر [b]آموزش صحیح[/b] شماست.
15آبان90تهران
ممنون.تو هر خط نکته هاست.اما استاد به کسی که شعارش تو خیلی موارد اینه که من همینم که هست، هم میشه به تغییرش امیدوار بود؟(این سوالم گلایه است یا طلبکاری ) یا علی
- مطالب کلیدی ای بیان فرمودید که نیاز به تفکر و تمرین دارد.
- حدیثی از امام صادق سلام الله علیه در نهی از سرزنش گناهکار :
مَن عَيَّرَ مُؤمِناً بِذَنبٍ لَم يَمُت حَتّى يَركَبَهُ
كسى كه مؤمنى را براى گناهى سرزنش كند، نميرد تا خودش آن گناه را مرتكب شود.
ميزان الحكمه ،ح 14854
این حدیث من رو به یاد دو نکته انداخت:
ادامه دارد
23ساله، دانشجوی ارشد،7 دی 91، تهران
1- در مصاحبه تون با همشهری آیه (آخوند باید بمب انرژی باشد)، فرموده بودید: "سرزنش را حرام میدانم و برای خودم ممنوع کردهام."
2- یکی از آموزه های من از کلاس خوب مجردها: حتی در فکر و ذهن تون هم مؤمن رو ملامت و سرزنش نکنید، چون به عقوبت از این عمل، خودتان در شرایط مشابه قرار خواهید گرفت. (نکته ی خیلی مهم؛ هر کس که میگوید: "ﻻﺍِﻟـﻪ ﺍِﻻﱠ الله، اَشهدُ انَّ محمداً رسولُ الله و اَشهدُ انَّ عَلیّاً ولیُ الله" مؤمن است،حتی اگه همه ی گناه های زمین روی دوشش باشد.)
- سعی کردم درگفت و گوهام نصیحت رو جایگزین سرزنش کنم، به نظرم عباراتی مثل "فکر نمی کنی اگر _______ رو انجام بدی بهتر باشه؟" کمک کننده هستند.
- خیلی ممنون بابت وقت و انرژی ای که به ما اختصاص می دید.
23ساله، دانشجوی ارشد،7 دی 91، تهران